Автономды басқарылатын автомобильдер
— бұл жүргізушінің қатысуынсыз, жасанды интеллект пен түрлі сенсорларды пайдаланып, қауіпсіз әрі тиімді қозғалысты қамтамасыз ететін көлік құралдары. Олар қазіргі заманның технологиялық жетістіктерінің бірі болып табылады және болашақта көліктік индустрияда үлкен өзгерістер әкелуі мүмкін.
Автономдылықтың деңгейлері
Автономды көліктердің даму деңгейлері SAE International ұсынған стандарттарға сай алты деңгейге бөлінеді:
- 0-деңгей (Дәстүрлі): Көлік толығымен жүргізушінің бақылауында. Автоматтандыру жоқ.
- 1-деңгей (Көмекші жүйелер): Автомобиль кейбір функцияларды автоматты түрде орындайды, мысалы, круиз-бақылау немесе жолақты сақтау.
- 2-деңгей (Жартылай автоматтандыру): Жүйе бір уақытта руль мен жылдамдықты басқара алады, бірақ жүргізуші жағдайды үнемі бақылауы қажет.
- 3-деңгей (Шектеулі автоматтандыру): Автомобиль белгілі бір жағдайларда толықтай басқаруды өз мойнына алады, бірақ жүргізуші қажет болған жағдайда араласуы тиіс.
- 4-деңгей (Жоғары автоматтандыру): Жүргізушінің араласуы қажет емес, бірақ көлік белгілі бір жағдайларда ғана қозғала алады (мысалы, нақты аймақтарда).
- 5-деңгей (Толық автоматтандыру): Көлік барлық жағдайларда адамсыз қозғала алады.
Автономды басқару ісінде әлемдік пионер Tesla компаниясы
Автономды басқару жөніндегі зерттеулер
Көптеген компаниялар мен университеттер автономды басқару технологияларын дамытуға белсенді түрде инвестиция салып жатыр. Зерттеулер негізінен мына бағыттарда жүргізілуде:
- Жасанды интеллект: Қоршаған ортаны түсініп, шешім қабылдай алатын жүйелерді жасау.
- Сенсорлар мен камералар: Лидар, радар және бейнекамералар арқылы көлікті қоршаған әлемді нақты бағалау.
- Қауіпсіздік: Жол қозғалысы ережелерін сақтай отырып, апаттардың алдын алатын жүйелерді құру.
- Желі байланысы: Көліктер арасында және инфрақұрылыммен ақпарат алмасуды қамтамасыз ету.
Сан-Францискодағы автономды таксилер
Сан-Франциско — автономды такси қызметі кеңінен қолданылып жатқан қалалардың бірі. Waymo және Cruise сияқты компаниялар қала тұрғындарына роботакси қызметтерін ұсынады. Роботаксилер сенсорлар, жасанды интеллект және нақты уақыттағы деректерді пайдалана отырып, қала ішінде қозғалысты жүзеге асырады. Бұл қызметтің артықшылықтары:
- Қауіпсіздікті арттыру.
- Жол апаттарын азайту.
- Жол қозғалысын тиімді ұйымдастыру.
- Экологиялық таза шешімдер.
Автономды басқару лидері, миллиондаған шақырым автономды басқару жүйесін істеткен Waymo компаниясы автономды басқару жөнінен әлемдік лидер саналады. 2025 жылдың қаңтар айына
Роботакси: Болашақтың көлік қызметі
Роботаксилер — толық автоматтандырылған көліктер, олар жолаушыларды белгіленген орынға жеткізеді. Бұл қызмет көлік индустриясын түбегейлі өзгертуі мүмкін. Болашақта роботаксилердің кең таралуы:
- Қоғамдық көліктерге балама бола алады.
- Жеке көлікке деген қажеттілікті төмендетеді.
- Қалалардың көлік инфрақұрылымын жақсартады.
Автономды басқару кеңінен қолданылған AITO M9 моделі
Қорытынды
Автономды басқарылатын автомобильдер мен роботаксилер — бұл көлік индустриясының болашағы. Технологиялардың дамуы мен олардың практикалық қолданысы қоғам өмірін едәуір жеңілдетіп, қауіпсіздікті арттыруға және қоршаған ортаға зиянды әсерді азайтуға мүмкіндік береді.