Әбу Мұхаммед 'Али ибн Ахмад әл-Андалуси, қысқартылған түрде Ибн Хазм (араб. : ابن حزم 994, Кордова — 1064, Хуэлва) — Андалусия теологы, полемик, бидғатшы және фақиһ, заһһаб өкілі, ақын-тарихшы
Өмірбаяны
Оның толық аты-жөні: Әбу Мұхаммед ‘Әли ибн Ахмад ибн Саид ибн Хазм ибн Ғалиб ибн Салих ибн Халяф ибн Мәд’ан ибн Суфиян ибн Язид әл-Фарси әл-Андалуси әл-Қуртуби әл-Йазиди
Кордовада уәзір халифа әл-Мансурдың отбасында дүниеге келген
Ол саяси өмірге қатысты
Омеядтардың берберлерге қарсы күресіне қолдау көрсетті, Абдуррахман әл-Мустажир (1023) және Хишам әл-Мутадда (1027) кезінде уәзірлік қызмет атқарды
Берберлер партиясы басымдыққа ие болған кезде Ибн Хазм түрмеге жабылып, жер аударылды
20-жылдардың аяғында Ибн Хазм саяси аренадан кетті. Сол кезде әл-Андалусқа үстемдік еткен маликилердің қудалануынан қорыққан ол 1029 жылы Майорка аралына көшті
1047 жылдан бастап ол елдің оңтүстік-батысындағы туған жерінде тұрып, сол жерде қайтыс болды
Көріністер мен мұра
Захири дәстүріне сүйене отырып, Ибн Хазм қасиетті мәтіндерді сөзбе-сөз түсіндіруді талап етті; фиқһтың негізі ретінде Құран мен Сүннетті ғана мойындады (ол қабылдаған ижма Мұхаммед пайғамбардың сахабаларының ижмасы болды); қияс, ар-раи, истихсан, тәалил (ақтау) сияқты фиқһ әдістерін жоққа шығарды
Ол каламның барлық түрлеріне, соның ішінде ашъаритке қарсы шықты, сонымен қатар шығыс перипатетиктер мен сопыларды сынады
Ибн Хазм тақлидті жоққа шығарып, тек Пайғамбардың ұстануына рұқсат берді (оның пікірінше, бұл тақлид емес) және аристотельдік логиканы заңды және теологиялық сипаттағы мысалдармен суреттеуге тырысты
Ибн Хазм шығармаларының ішінде ең танымалы «Әл-Фисал фи-л-миләл уа-л-ахуа уә-н-нихал» (араб.: الفصل في الملل والأهواء والنحل) атты доксографиялық еңбегі болып табылады. мұсылмандарды көптеген мектептер мен қауесеттерге бөлген теологиялық мәселелер және «Әл-Мухалла» (араб.: المحلى) заңдық еңбегі
Ибн Хазмның «Көгершін алқасы» (араб.: طوق الحمامة) (орысша аудармасы - 1933) атты махаббат тақырыбындағы прозалық үзінділер мен поэтикалық очерктер кітабы бар
Ибн Хазм Жердің пішіні туралы
Ибн Хазм: «Ол түнді күндізбен, түнді күндізбен қаптайды (юкаввир)» (Зүмәр сүресі, 39:5) деген аятты келтірген. Бұл аяттағы «жабын» (юкяввир) сөзін арабтар басына тақия орауды сипаттайды, сондықтан олар бұдан жер шар тәріздес, адамның басы сияқты, тақиясын орап қояды деген қорытындыға келген [ көзі көрсетілмеген 2267 күн]
Осыдан кейін ол былай деді:
«Міне, Жердің пішіні дөңгелек екендігінің дәлелі. Жердің дөңгелек екендігі туралы пікірге қарсы кейбір дәлелдерді талқылайық. Олар: «Жердің дөңгелек екеніне сенімді дәлелдер бар, бірақ қарапайым адамдар басқаша айтады» дейді
Біздің жауабымыз – және Алла – барлық күш-қуаттың қайнар көзі – имам немесе білім көшбасшысы деп атауға лайықты мұсылман ғалымдарының ешқайсысы (оларға Алла разы болсын) Жердің дөңгелек екенін және оның бірде-біреуін жоққа шығарған жоқ
Оны жоққа шығаратындардың дәстүрі. Керісінше, Құран мен сүннеттегі дәлелдер оның дөңгелек екенін айтады»
Comments powered by CComment