Израиль — Орта Шығыста орналасқан кішігірім мемлекет.
Оның жер көлемі 20,770 шаршы километр (8,019 шаршы миль). Бұл дүние жүзіндегі ең кіші елдердің бірі болып табылады. Израильдың шекарасы Ливан, Сирия, Иордан және Египет елдерімен жанасады. Сонымен қатар, оның аумағына Жерорта теңізі мен Қызыл теңізінің жағалауы да кіреді.
ЖІӨ мен жан басына шаққандағы табыс
Израиль — дүние жүзіндегі ірі экономикалық державалардың бірі. 2023 жылға қарай Израильдің ЖІӨ-і (Жалпы ішкі өнім) шамамен $500 млрд болып бағаланады. Жан басына шаққандағы ЖІӨ $52,000 дан астам, бұл дүние жүзіндегі ең жоғары көрсеткіштердің бірі.
Импорт-экспорт тауарларының құрылымы мен сальдосы
Израильдің экономикасы экспортқа негізделген. Ол дүние жүзінде ең ірі экспорттаушы елдердің бірі болып табылады.
- Экспорттың негізгі тауарлары: Электроника, программалық қамтамасыз ету, медициналық техника, алмаздар, ауыл шаруашылық өнімдері (мысалы, апельсин).
- Импорттың негізгі тауарлары: Мұнай және газ, машина жасау компоненттері, электроника, химиялық өнімдер.
Израильдің сауда сальдосы теріс болып табылады, яғни импорт экспорттан артық. 2023 жылға қарай экспорт көлемі $120 млрд , ал импорт көлемі $130 млрд шамасында болды.
Өлі теңіздегі демалыс
***
Елдің ТОП 10 технологиялық компаниялары
| Компания | Саласы | Нақты табыс (2023) | Нақты нарықтық құны |
|---|---|---|---|
| Intel Israel | Семикондукторлар және технологиялар | $10 млрд | $200 млрд |
| Teva Pharmaceutical | Фармацевтика | $5 млрд | $40 млрд |
| Check Point Software | Киберқауіпсіздік және программалық қамтамасыз ету | $2 млрд | $15 млрд |
| Nice Systems | Программалық қамтамасыз ету және технологиялар | $1.5 млрд | $10 млрд |
| Israel Aerospace Industries | Әскери және аэрокосмостық технологиялар | $4 млрд | $50 млрд |
| Rafael Advanced Defense Systems | Әскери технологиялар | $3 млрд | $30 млрд |
| Mobileye | Автомобильдік технологиялар | $1 млрд | $20 млрд |
| Wix.com | Веб-дизайн және IT қызметтері | $0.8 млрд | $8 млрд |
| Fattal Hotels Group | Қонақжайлар және туризм | $0.7 млрд | $5 млрд |
| SodaStream | Тұтыну тауарлары | $0.6 млрд | $4 млрд |
Хайфа. Бахай храмы
***
Демографиялық көрсеткіштері
Израильдің халқы 9.5 миллион адам шамасында (2023 жылғы мәліметтер). Ол дүние жүзіндегі халқы тығыз орналасқан елдердің бірі.
- Бала саны: Халықтың шамамен 28%-ы 15 жасқа дейінгі балалар.
- Қартайғандардың үлесі: Халықтың 12%-ы 65 жастан асқан адамдар.
- Орташа өмір сүру ұзақтығы: Ерлерде — 83 жыл, әйелдерде — 86 жыл.
Ірі қалалары
- Иерусалим — астанасы, халқы 950,000.
- Тель-Авив — халқы 450,000.
- Хайфа — халқы 280,000.
- Ришон-ле-Цион — халқы 250,000.
- Петах-Тиква — халқы 240,000.
Иерусалим. Көне қала
***
Негізгі туристік бағыттары
- Иерусалим: Көне қала, Жер Саны, Бахыт Бақы, Ал-Ақса мешіті.
- Тель-Авив: Жағалау, жаңа қала, Яффа порты.
- Өлі теңіз: Дүние жүзіндегі ең төменгі деңгейдегі су қоймасы, денсаулық курорты.
- Хайфа: Бахай храмы, Кармел таулары.
- Галилея көлі: Тарихи және діни орындар, табиғи көрікті жерлер.
Жылына келетін туристер мен олардан түсетін табыс
Израиль жыл сайын 4 миллионнан астам турист қабылдайды. Туристерден түсетін табыс $7 млрд дан астам. Туризм саласы Израиль экономикасында маңызды рөл атқарады.
Израиль. Галилея көлі
Тель-Авив жағажайы
***
Қорытынды
Израиль — экономикалық, мәдениеттік және технологиялық тұрғыдан дамыған ел. Оның көптеген салалардағы жетістіктері, соның ішінде технология, фармацевтика және туризм, оны дүние жүзіндегі ең алдыңғы қатардағы елдердің бірі етеді.
Алайда, демографиялық проблемалар (халықтың өсуі) және саяси күйзелістер басшылығынан болашақта батыл шешімдер талап етеді.
