Швецияның тарихы ХІІ ғасырдан басталады. Ол кезде Швеция Скандинавиядағы ең күшті мемлекеттердің бірі болды.
17-ші ғасырда Швеция Ұлы держава ретінде белгілі болды, бірақ 18-ші ғасырда оның күші төмендеді. 19-ші ғасырдан бері Швеция тыныштық саясатты ұстанып, экономикасын дамытты.
Экономикалық көрсеткіштері
| Көрсеткіш | Мәні |
|---|---|
| ЖІӨ (2023 ж.) | $600 млрд шамасында |
| Орташа жалақы (2023 ж.) | Айына $3,500 шамасында |
| Орташа зейнетақы (2023 ж.) | Айына $1,500 шамасында |
| Сыртқы сауда сальдосы | Тиімді сальдо |
***
Жан басына шаққандағы ЖІӨ
- 2021: $55,000
- 2022: $57,000
- 2023: $58,500
***
Демографиялық көрсеткіштері
- Халық саны: 10.5 млн адам (2023 ж.)
- Қалалық халық: 88%
- Орташа өмір сүру ұзақтығы: 83 жыл
Ірі компаниялары
- Volvo Group
- Ericsson
- H&M (Hennes & Mauritz)
- IKEA
- Skanska
Шыққан атақты тұлғалары
- Альфред Нобель - Нобель сыйлығының негізін қалаушы
***
- Ингмар Бергман - Атақты кино режиссері
Ингмар Бергман - кинорежиссер
***
- Зара Ларссон - Поп-жұлдызы
Зара Ларссон
***
- Густав Вассильевич Экелунд - Ғалым
Туризмі
Швеция – табиғат пен мәдениеттің әдемілігімен танымал туризм ошағы.
- Елге баратын туристер саны: Жылына шамамен 10 млн адам
- Туризмнен түсетін қаражат: Жылына $15 млрд шамасында
- Негізгі 5 туристік бағыттары:
- Стокгольм – қаланың тарихи орталығы мен мұражайлары
Стокгольм қаласы
***
- Готеборг – қаланың порты мен тамақ мәдениеті
Готеборг қаласы
***
-
- Уппсала – университет пен көне шаһар
Уппсала қаласы
***
- Абиску – табиғи қорықтар мен солтүстік шұғыласы
Абиску - табиғи қорықтары мен ұлттық парктері
***
- Швед аралдары – табиғат пен демалыс орындары
Швед аралдары
***
Швецияның атын әлемге танымал еткен маркалар:
Koenigsegg маркалы гиперкарлар
***
Jas 39 Gripen - мемлекеттің өзі жасап шығарған жойғыш ұшақтары
***
Әлемге әйгілі Scania жүк көліктері
Швецияның импорты мен экспорты (2021-2023)
Швецияның экономикасы экспортқа бағытталған болып табылады. Ол автомобильдер, машиналар, электроника және фармацевтикалық өнімдер сияқты өнімдерді экспорттайды. Импорттағы негізгі бұйымдарға отын, электроника және тұтыну тауарлары жатады.
| Жыл | Экспорт (млрд USD) | Импорт (млрд USD) | Сауда сальдосы (млрд USD) |
|---|---|---|---|
| 2021 | 185 | 170 | +15 |
| 2022 | 195 | 180 | +15 |
| 2023 | 200 | 185 | +15 |
Түсіндірме
- Экспорт: Швецияның негізгі экспорттық тауарларына автомобильдер (Volvo), телекоммуникациялық жабдықтар (Ericsson), фармацевтикалық өнімдер және ағаш өнімдері жатады.
- Импорт: Импорттағы негізгі бұйымдарға отын, электроника, химиялық өнімдер және тұтыну тауарлары кіреді.
- Сауда сальдосы: Швецияның сыртқы сауда сальдосы оң болып табылады, яғни экспорт импорттан асып түседі. Бұл елдің экономикасының тиімділігін көрсетеді.
Әскери саясаты
Швеция тыныштық саясатты ұстанатын ел болып табылады. Ел 1814 жылдан бері соғысқа қатыспайды және бейтараптық саясатты ұстанады. Алайда, соңғы жылдары әлемдегі геосаяси шиеленіске байланысты Швеция өзінің әскери қуатын нығайтуға көңіл бөлуде. Ел 2023 жылдан бері ел НАТО -ға мүше.
Әскери бюджеті
| Жыл | Әскери бюджет (млрд USD) | ЖІӨ-дан үлесі (%) |
|---|---|---|
| 2021 | 7.5 | 1.2% |
| 2022 | 8.0 | 1.3% |
| 2023 | 8.5 | 1.4% |
Әскери құрамы
- Жер әскері: Жаяу әскері Швецияның негізгі әскери күші болып табылады. Ол тактикалық операцияларды жүргізу үшін дайындалған.
- Әуе күштері: Швецияның әуе күштері JAS 39 Gripen жойғыш ұшақтарымен жабдықталған, бұл ұшақтар қазіргі заманғы технологияларға негізделген.
- Теңіз күштері: Теңіз күштері корветтер мен сүңгуір кемелерін қамтиды, олар Балтық теңізіндегі қауіпсіздікті қамтамасыз етуге бағытталған.
Негізгі әскери техникасы
- JAS 39 Gripen: Көпфункционалды жойғыш ұшақ, Швецияның әуе күштерінің негізгі ұшағы.
- CV90: Жауынгерлерге арналған жауынгерлік машина, жоғары мобильділікке ие.
- Visby-class корветтері: Стэлс технологиясын қолданатын теңіз кемелері.
- Akesson-class субмариналары: Балтық теңізіндегі стратегиялық маңызы бар суңгуір кемелері.
- NLAW танкке қарсы тасымалы зымырандары: Украин майданында өзін тамаша көрсткен ерекше
Әскери қызмет
Швецияда әскери қызмет міндетті емес, бірақ ел халқын әскери қызметке шақыруға құқты. 2017 жылы міндетті әскери қызмет қайта енгізілді, бұл жастарға әскери дайындық беруге және ұлттық қауіпсіздікті нығайтуға бағытталған.
