Ұлыбритания — Еуропаның солтүстік-батысында орналасқан мемлекет.
Ол тарихы, мәдениеті және экономикасымен әлемге әйгілі.
Ұлыбритания — бұл ел тарихында көптеген аса маңызды және әлемге белгілі болған тұлғалардың туған жері. Осы адамдардың сіңірген еңбектері мен атқарған қызметтері арқасында Ұлыбритания әлемдегі ең атақты мемлекеттердің біріне айналды. Енді Ұлыбритания тарихындағы бірнеше атақты тұлғалардың өмірбаянына тоқталамыз.
---
1. Уильям Шекспир (1564-1616)
Туған жылы: 1564 жыл, Стратфорд-апон-Эйвон
Сіңірген еңбегі: Драматургия, поэзия
Атқарған қызметі: Уильям Шекспир — дүние жүзіндегі ең әйгілі драматург және ақындардың бірі. Оның шығармалары "Гамлет", "Ромео мен Джульетта", "Отелло" және "Макбет" секілді классикалық драмалар болып табылады.
Шекспирдің шығармашылығы арқылы ол адамзаттың психологиясын, махаббат пен өлімді, сондай-ақ билік пен өтірікті терең зерттеді. Оның шығармалары тек Ұлыбританияда ғана емес, сонымен қатар бүкіл әлемде театр өнерінің негізін қалады.
---
2. Исаак Ньютон (1643-1727)
Туған жылы: 1643 жыл, Вулсторп
Сіңірген еңбегі: Физика, математика, астрономия
Атқарған қызметі: Исаак Ньютон — ғылым тарихындағы ең әйгілі ғалымдардың бірі. Ол классикалық механиканың негізін қалады және гравитация заңын ашты.
Ньютонның "Бастапқы принциптер" кітабы физиканың дамуына үлкен ықпал етті. Сонымен қатар, ол дифференциалдық және интегралдық есептеулерді дамытты, бұл математикаға жаңа кезең ашты. Оның жұмыстары ғылымның қазіргі заманға дейінгі дамуына негіз болды.
---
3. Чарльз Дарвин (1809-1882)
Туған жылы: 1809 жыл, Шрусбери
Сіңірген еңбегі: Эволюция теориясы
Атқарған қызметі: Чарльз Дарвин — тіршіліктің эволюциясы туралы теорияның авторы. Оның "Түрлердің шығу тегі" кітабы ғылымда революция жасады.
Дарвин табиғи сұрыпталу процесін зерттеді және тірі организмдердің уақыт өте келе өзгеретінін дәлелдеді. Оның теориясы биология ғылымының негізін қалады және ғылыми ойлаудың жаңа парадигмасын ашты.
---
4. Флоренс Найтингейл (1820-1910)
Туған жылы: 1820 жыл, Флоренция, Италия
Сіңірген еңбегі: Медицина, сауықтыру ісі
Атқарған қызметі: Флоренс Найтингейл — қазіргі заманғы сауықтыру ісінің негізін қалаушы. Ол Қырым соғысы кезінде жарақат алған әскерлерге көмектескенде медициналық көмектің маңыздылығын дәлелдеді.
Оның еңбектері арқасында сауықтырушылардың ролі күшейді, ал медициналық гигиена стандарттары жақсартылды. Ол статистикалық деректерді пайдаланып, денсаулық сақтау жүйесін жақсартуға тырысты.
---
5. Уинстон Черчилль (1874-1965)
Туған жылы: 1874 жыл, Вудсток
Сіңірген еңбегі: Саясат, жазушылық
Атқарған қызметі: Уинстон Черчилль — Екінші дүниежүзілік соғыс кезінде Ұлыбританияның премьер-министрі болды. Оның лидерлігі мен стратегиялық шешімдері Ұлыбританияның жеңіске жетуіне үлкен ықпал етті.
Черчилль сонымен қатар тарихшы және жазушы болып табылады. Оның "Екінші дүниежүзілік соғыс" туралы кітаптары әлемге белгілі. Ол 1953 жылы Нобель сыйлығын әдебиет саласы бойынша алды.
---
6. Александр Грэм Белл (1847-1922)
Туған жылы: 1847 жыл, Эдинбург
Сіңірген еңбегі: Технология, байланыс
Атқарған қызметі: Александр Грэм Белл — телефонды ойлап тапқан ғалым. Оның ойлап табуы адамзаттың коммуникациясын түбегейлі өзгертті.
Белл сонымен қатар есту қабілеті нашар адамдарға арналған құралдарды дамытуға да үлес қосты. Оның жұмыстары технологияның дамуына жол ашты.
Ұлыбританияның тарихындағы бұл атақты тұлғалардың әрқайсысы өз заманындағы мәдениетті, ғылымды және саясатты түбегейлі өзгертті. Олардың еңбектері тек Ұлыбританияға ғана емес, сонымен қатар бүкіл әлемге де үлкен ықпал етті. Бұл адамдардың табыстары мен идеялары бүгінгі күнге дейін өз маңызын жоғалтқан жоқ.
Ал енді...
Ұлыбританияның тарихы ежелгі римдіктердің басып алуынан бастау алады. Орта ғасырларда ол Англия, Шотландия, Уэльс және Ирландия корольдіктерінің бірігуі нәтижесінде қалыптасты. 18-19 ғасырларда Ұлыбритания Әлемдік империяға айналды және индустриалды революцияның орталығы болды.
Қазіргі жер көлемі
Ұлыбританияның жер көлемі 242,495 шаршы шақырымды құрайды. Ол Англия, Шотландия, Уэльс және Солтүстік Ирландиядан тұрады.
Құрамындағы елдер
- Англия
- Шотландия
- Уэльс
- Солтүстік Ирландия
Стоунхендждегі қысқы күн тоқырауын қарсы алу
***
Халық саны
Ұлыбританияның халық саны шамамен 68 миллион адамды құрайды.
Демографиялық статистика
- Бала туу саны: 1000 адамға шаққанда 11 бала туылады.
- Жас бойынша талдау:
- 0-14 жас: 17%
- 15-64 жас: 64%
- 65 жас және одан жоғары: 19%
Экономикасы
- ЖІӨ: $3.1 трлн (2023 жылдың мәліметі бойынша).
- Жан басына шаққандағы табыс: $46,000.
- Негізгі өнеркәсібі: Қаржы қызметі, машина жасау, фармацевтика, туризм.
Туризм
- Туристік бағыттары: Лондон, Эдинбург, Манчестер, Ливерпуль, Оксфорд.
- Жылына келетін туристер саны: 40 миллионнан астам.
- Туризмнен түсетін жылдық табыс: $50 миллиард.
Лондон. Тауэрс көпірі
***
Халық саны миллионнан асатын қалалары
- Лондон — 9 миллион.
- Бирмингем — 1.1 миллион.
- Глазго — 1 миллион.
Ірі портты қалалары
- Лондон
- Ливерпуль
- Саутгемптон
Манчестердегі "Қызыл сайтандардың" стадионы
***
Сауда-экономикалық әріптестері
***
Глазго. "Миллиондық" қалалардың бірі.
***
Ұлыбританияның сауда-экономикалық әріптестері
Ұлыбритания әлемдегі ірі сауда орталықтарының бірі болып табылады. Оның негізгі сауда-экономикалық әріптестері мен олармен сауда балансы төменде келтірілген.
10 сауда-экономикалық әріптес мемлекет
| Ел | 2022 жылғы экспорт | 2022 жылғы импорт | 2023 жылғы экспорт | 2023 жылғы импорт | Не алады | Не сатады |
|---|---|---|---|---|---|---|
| АҚШ | $60 млрд | $45 млрд | $65 млрд | $50 млрд | Электроника, автомобильдер, әскери техника | Фармацевтика, машиналар, қаржы қызметі |
| Германия | $50 млрд | $55 млрд | $52 млрд | $57 млрд | Автомобильдер, машиналар, химиялық өнімдер | Фармацевтика, қаржы қызметі, мұнай өнімдері |
| Қытай | $40 млрд | $70 млрд | $45 млрд | $75 млрд | Электроника, тұтыну тауарлары, текстиль | Фармацевтика, машиналар, мұнай өнімдері |
| Нидерланд | $35 млрд | $30 млрд | $37 млрд | $32 млрд | Азық-түлік, химиялық өнімдер, машиналар | Фармацевтика, қаржы қызметі, мұнай өнімдері |
| Франция | $30 млрд | $35 млрд | $32 млрд | $37 млрд | Автомобильдер, азық-түлік, химиялық өнімдер | Фармацевтика, машиналар, қаржы қызметі |
| Ирландия | $25 млрд | $20 млрд | $27 млрд | $22 млрд | Фармацевтика, азық-түлік, электроника | Машиналар, қаржы қызметі, мұнай өнімдері |
| Бельгия | $20 млрд | $25 млрд | $22 млрд | $27 млрд | Химиялық өнімдер, машиналар, азық-түлік | Фармацевтика, қаржы қызметі, мұнай өнімдері |
| Италия | $18 млрд | $22 млрд | $20 млрд | $24 млрд | Автомобильдер, азық-түлік, мода өнімдері | Фармацевтика, машиналар, қаржы қызметі |
| Испания | $15 млрд | $18 млрд | $17 млрд | $20 млрд | Азық-түлік, автомобильдер, химиялық өнімдер | Фармацевтика, машиналар, қаржы қызметі |
| Швейцария | $12 млрд | $15 млрд | $14 млрд | $16 млрд | Фармацевтика, сағаттар, химиялық өнімдер | Машиналар, қаржы қызметі, мұнай өнімдері |
Сауда балансы
Ұлыбританияның сауда балансы 2022 жылы $150 миллиард тапшылықты, 2023 жылы $160 миллиард тапшылықты көрсетті. Негізгі экспорт тауарлары: фармацевтика, машиналар, қаржы қызметі. Негізгі импорт тауарлары: электроника, автомобильдер, энергия ресурстары.
Христофор Колумбтың кемесінің реконструкциясы
***
Ұлыбританияның негізгі 15 университеті
- University of Oxford - Студенттер саны: 25,000+ | Жылдық оқу ақысы: £28,000-£38,000 | Әлемдік рейтингте: 1-орын
- University of Cambridge - Студенттер саны: 24,000+ | Жылдық оқу ақысы: £27,000-£36,000 | Әлемдік рейтингте: 2-орын
- Imperial College London - Студенттер саны: 20,000+ | Жылдық оқу ақысы: £32,000-£40,000 | Әлемдік рейтингте: 6-орын
- University College London (UCL) - Студенттер саны: 42,000+ | Жылдық оқу ақысы: £25,000-£35,000 | Әлемдік рейтингте: 8-орын
- University of Edinburgh - Студенттер саны: 40,000+ | Жылдық оқу ақысы: £23,000-£32,000 | Әлемдік рейтингте: 15-орын
- University of Manchester - Студенттер саны: 43,000+ | Жылдық оқу ақысы: £21,000-£30,000 | Әлемдік рейтингте: 28-орын
- King's College London (KCL) - Студенттер саны: 31,000+ | Жылдық оқу ақысы: £24,000-£34,000 | Әлемдік рейтингте: 37-орын
- London School of Economics and Political Science (LSE) - Студенттер саны: 12,000+ | Жылдық оқу ақысы: £22,000-£31,000 | Әлемдік рейтингте: 56-орын
- University of Bristol - Студенттер саны: 25,000+ | Жылдық оқу ақысы: £20,000-£29,000 | Әлемдік рейтингте: 61-орын
- University of Warwick - Студенттер саны: 27,000+ | Жылдық оқу ақысы: £21,000-£30,000 | Әлемдік рейтингте: 64-орын
- University of Glasgow - Студенттер саны: 30,000+ | Жылдық оқу ақысы: £19,000-£28,000 | Әлемдік рейтингте: 81-орын
- Durham University - Студенттер саны: 20,000+ | Жылдық оқу ақысы: £20,000-£29,000 | Әлемдік рейтингте: 92-орын
- University of Birmingham - Студенттер саны: 38,000+ | Жылдық оқу ақысы: £18,000-£27,000 | Әлемдік рейтингте: 93-орын
- University of Southampton - Студенттер саны: 23,000+ | Жылдық оқу ақысы: £17,000-£26,000 | Әлемдік рейтингте: 108-орын
- University of Leeds - Студенттер саны: 37,000+ | Жылдық оқу ақысы: £18,000-£27,000 | Әлемдік рейтингте: 123-орын
