B-2 Spirit («Рух») — АҚШ-тың стратегиялық бомбалаушы ұшағы,
оның негізгі мақсаты — жоғары дәлдікті ядролық және конвенционалды (қарапайым) қаруды пайдалана отырып, кез келген аймақтағы мақсаттарды жою. Осы ұшақтың ерекшелігі — «жасырын» (стелс) технологиялардың қолданылуы, яғни радарларда анықталу мүмкіндігін азайту.
B-2 Spirit стратегиялық бомбалаушы ұшақ
B-2 Spirit проектісі 1970-ші жылдардың соңында басталды. Сол уақытта АҚШ қорғаныс министрлігі (DoD) жаңа буындағы бомбардирлеуші ұшақты жобалауға шешім қабылдады. Бұл ұшақтың мақсаты — Кеңес Одағының күрделі Әуе қорғанысы жүйелерінен өтуге және маңызды стратегиялық нысаналарды жоюға қабілетті болуы керек еді.
Проектке бірнеше компаниялар қатысты, бірақ негізгі жұмыстар Northrop Grumman компаниясымен жүргізілді. B-2 Spirit 1981 жылы ресми түрде жобаландырылды, ал бірінші ұшу 1989 жылы жүзеге асты. Алғашқыда ұшақтың нақты қабілеттері жоғары деңгейде құпия болды, тек 1990-шы жылдардың ортасында оның барлық ерекшеліктері ашылды.
Техникалық сипаттамасы
Әуе кеңістігінде кезекшілік режимінде 48 сағатқа дейін қалықтап жүре береді
- Ұзындығы: 21 метр
- Қанатының ені: 52,4 метр
- Биіктігі: 5,18 метр
- Массасы:
- Бос массасы: 49,000 кг
- Максималды көтерме массасы: 170,600 кг
- Қозғалтқыш: 4 × General Electric F118-GE-100 турбовентиляторлық қозғалтқыштар
- Қуаты: 86.18 кН (әрбір қозғалтқыш)
- Жылдамдығы:
- Максималды жылдамдық: 1,010 км/сағ (Mach 0.95)
- Крейсерлік жылдамдық: 830 км/сағ
- Әрекет ету радиусы: 11,100 км (қосымша отынсыз), 18,500 км (қосымша отынмен)
- Силаттылығы: Жоғары деңгейдегі «жасырын» технологиялар арқылы радарларда анықталу мүмкіндігін азайту.
Бәсекелестермен салыстыру
B-2 Spirit ұшағына бәсекелес болатын негізгі ұшақтар:
- B-1B Lancer (АҚШ):
- Жылдамдығы жоғары (Mach 1.25), бірақ «жасырын» технологиялары B-2-ден төмен.
- Әрекет ету радиусы B-2-ден аз (12,000 км).
B-1B Lancer стратегиялық бомбалаушы ұшағы
***
- Tu-160 (Ресей):
- B-1B-ге ұқсас, жылдамдығы жоғары (Mach 2.05).
- «Жасырын» технологиялар жоқ, радарларда оңай анықталады.
- Тасымалдау қабілеті жоғары, бірақ B-2-нің дәлдігі мен құпиялылығына ие емес.
Ту-160 стратегиялық бомбалаушы ұшағы
- H-20 (Қытай):
- Қытайдың жаңа буындағы «жасырын» бомбардирлеуші ұшағы.
- Толық мүмкіндіктері әлі белгісіз, бірақ B-2-ге ұқсас болуы күтілуде.
H-20 қытайлық стратегиялық "стелс" бомбалаушы ұшағы
***
B-2 Spirit бәсекелестерінен айрықша болады, себебі оның «жасырын» технологиялары мен ұзақ қашықтықтағы әрекет ету қабілеті бар. Бұл оны стратегиялық мақсаттар үшін идеалды етеді.
Құны мен қызмет мерзімі
B-2 Spirit ұшағының құны өте жоғары. Бір ұшақтың бағасы шамамен 2 миллиард доллар (2023 жылғы бағамен). Бұл құнның бір бөлігі — оның жоғары технологиялық құрамдас бөліктері мен «жасырын» технологияларына байланысты.
B-2 Spirit ұшақтарының жалпы саны 21 дана болды, бірақ қазіргі уақытта тек 20 дана ғана қызмет етуде (біреуі 2008 жылы құлаған).
Қызмет мерзімі: B-2 Spirit ұшақтарының қызмет мерзімі 2050 жылға дейін созылады деп күтілуде. Бұл мерзім ішінде олардың орнын B-21 Raider (жаңа буындағы «жасырын» бомбалаушы ұшақ) басуы күтілуде.
***
Қорытынды
B-2 Spirit — әлемдегі ең жоғары технологиялық және құпиялы ұшақтардың бірі. Оның «жасырын» технологиялары, ұзақ қашықтықтағы әрекет ету қабілеті және стратегиялық мақсаттарды жою мүмкіндігі оны әлемдегі ең мықты бомбардирлеуші ұшақтардың бірі етеді.
Алайда, оның жоғары құны мен күрделі техникалық қызмет көрсету талаптары оны шектеулі санда шығаруға мәжбүр етті.
B-2 Spirit әлі де АҚШ әскери қуатының маңызды элементі болып табылады.
