Дүниежүзілік Сауда Ұйымы (World Trade Organization, WTO) — бұл халықаралық сауда жүйесін реттеуге
және елдер арасындағы экономикалық қатынастарды тиімді басқаруға арналған негізгі мекеме. Ол 1995 жылы құрылған және бүгінде дүние жүзіндегі ең маңызды халықаралық экономикалық ұйымдардың бірі болып табылады.
WTO-ның мақсаттары
WTO-ның негізгі мақсаты — елдер арасындағы сауда кедергілерін азайту арқылы бәсекелестіктің шынайы және тең қолданылуын қамтамасыз ету. Осы мақсатқа жету үшін ұйым мынадай принциптерге сүйенеді:
- Бәсекеге негізделген сауда: Елдер арасындағы тарифтер мен квоталарды азайту.
- Транспаренттік: Сауда саясатының мүшелер арасында ашық және түсінікті болуы.
- Дискриминацияға қарсы: Барлық мүше елдерге тең қол жетімділік қамтамасыз ету.
WTO-ның функциялары
WTO-ның негізгі функциялары келесілерден тұрады:
- Халықаралық саудаға қатысты келісімдерді қадағалау және орындалуын бақылау.
- Елдер арасында туындаған сауда дауларын шешу механизмін ұсыну.
- Мүше елдердің сауда саясатын талдау және олардың жаһандық экономикаға ықпалын бағалау.
- Жаңа келісімдерге қол жеткізу үшін мүшелер арасында пікірталастар ұйымдастыру.
WTO-ның мүшелері
Қазіргі уақытта WTO-ның мүшелеріне 164 ел кіреді, бұл дүние жүзіндегі барлық ірі экономикалық суюъектілерді қамтиды. Мүшелер арасында АҚШ, Қытай, Жапония, Германия, Ұлыбритания және басқа да ірі экономикалар бар. Қазақстан 2015 жылы WTO-ға мүше болды.
WTO-ның маңыздылығы
WTO-ның жұмысы дүние жүзіндегі экономикалық тұрақтылық пен өсу үшін маңызды роль атқарады. Ол елдер арасындағы сауда кедергілерін азайту арқылы экономикалық интеграцияны нығайтады және жаһандық нарықта бәсекелестікті дамытады. Сонымен қатар, WTO елдер арасындағы дауларды шешу механизмі арқылы тыныштықты сақтауға көмектеседі.
Көбірек ақпарат алу үшін WTO-ның ресми сайтына өтуге болады.