Тәңір сенімі — бұл тарихи және мәдени контексте кездесетін,
адамдардың өзін-өзі бақылауына, рухани тазалығына және қоршаған ортаға деген көзқарасына негізделген ұғым. Бұл ұғым адамның ішкі сезімдері мен сыртқы әлемге деген қатынасы арасындағы тепе-теңдікті сақтауға бағытталған.
Тәңір сенімінің мағынасы
1. "Ішкі тыныштық пен тазалық": Тәңір сенімі адамның ішкі жан дүниесінің тазалығына, тыныштығына және рухани өсуіне қатысты. Ол адамның өзіне деген сенімін, шешім қабылдауын және өз жолын таңдауын қамтиды.
2. "Қоршаған ортаға деген сыйластық": Бұл ұғым адамның қоршаған ортамен (табиғатпен, қоғаммен, өзге адамдармен) гармониялық қарым-қатынас орнатуына да ықпал етеді. Тәңір сенімі бойынша адам өзін тек өзі үшін емес, сонымен қатар басқалар үшін де жауапкершілікпен сезінуі керек.
3. "Діни және философиялық түсініктермен байланыс": Кейбір мәдениеттерде "тәңір" немесе оған ұқсас түсініктер діни немесе философиялық тұрғыдан қарастырылады. Мысалы, табиғат пен адам арасындағы байланыс, кейде тәңір немесе басқа рухани күштер арқылы түсіндіріледі.
4. "Өзін-өзі тану және өзіне сенім": Тәңір сенімі адамның өзін-өзі тануына, өз мүмкіндіктеріне сенімді болуына және өзінің жолын дұрыс таңдауына көмектеседі. Бұл ұғым адамның өзін-өзі реттеуіне, стресске қарсы тұруына және өмірдегі кедергілерді жеңуіне көмектеседі.
***
Қазақ мәдениетіндегі тәңір сенімі
Қазақ халқының дәстүрлі мәдениетінде тәңір сенімі табиғат пен адам арасындағы тығыз байланысқа негізделген. Ежелгі заманда қазақтар табиғаттың күшіне, күнге, айға, жерге деген сыйластықпен қараған.
Олардың түсінігінде табиғат пен адам арасындағы байланыс үздіксіз болды, ал бұл байланысты сақтау үшін адам өзінің ішкі жан дүниесін таза ұстауы қажет болды.
***
Қорытынды
Тәңір сенімі — бұл тек қана діни немесе философиялық түсінік емес, сонымен қатар адамның өзін-өзі тануы, ішкі тыныштығы және қоршаған ортамен гармониялық қарым-қатынасын сақтауға бағытталған терең ұғым. Бұл ұғым адамның өмірдегі орнын түсінуге, өзіне деген сенімділігін арттыруға және қоршаған ортамен тыныштықты сақтауға көмектеседі.
